Sunday, July 3, 2011

Article: Chhorei Awpa

By Ngaisailao, Shillong
                Haosâ zoh-lei pachâna ta Vaopanô paphôh ta paphôhpa ta, Miepanô kâhsia ta siapa ta nata Awhpanô chychathlia ta eivaw chathlia hra tua aw. A hyhmâh ala eihhrâh pasai leipa ta sy…!!!                                                                                                                                                                        
                  Hlâno Mahnô mahpaw daihti no tawhta Marâhpa chi nata pho (chyhsapa) kyh a pachâna vâta eima pahrâna chhaohlei nata a chhôh liata apahrâpa thokôrihkôpa nata hmohrohhneipa, chavah-chahaoh nata achhôh liata apahrâpa hmohrohhneipa (tisa chito) zy he ama niebaw tluana nata ama Otôh-lyutôh bôna, ama pahrâna nata ama lahpisawzy palaona, luh pabuna su (râh) a châpa vâta mathlaithisaih, thina chhao ngiaroh leipa ta nata chi leipa ta Marâhpa râh he ahrâkâ kawpa ta nata vaipa ta ama za pabohsa laih lymâ tyh.
                 Cha hawh tlaita, tahmâ thyutliapa chhâ lia chhao heta sapa lâta nôpaw penawh chhaota eima Marâhpa râh he a tahmâ tawhta khizaw y chhôh ta apahrâ ngâhaipa nata avaw pahrâ laih lymâ awpa Marâhpa chi nata pho (chyhsapa) zy kyh apachâna vâta he Marâhpa râh he Marâhpasaw châta Otôhlyutôh bôna su, niebaw tluana su, eima pahrâna su a châpa vâta Marâhpa sawzy châta eima ngiaryhna su, eima thlahlôhna su, eimâ lyna akina su, eima pybiena su (tlâh) a châ awpa ta khona vâta Ori-lyuri (bâh-ri) zy ri (hai)pa ta nata Ti nata Râh nata achhôh liata apahrâpa hmohrohhneipazy paboh sa awpa ta nata Marâhpa sawzy châta hmopha leipa zydua pakhâna dâh (rules) zy cha ama vaw tao hra. Cha dâh (rules) aparaopazy cha dâhtaipa ta chhorei tyhpa  châ ei ta, abyuhna liata dâh aparaopazy cha ama chô liata ku pathlana taih chhao ta ama chhorei tyh. Chatawhta a byuhna hawhta Police nawh ku liata hlâpa ta Jail chhao tlôkheipa ta, ama patâh tyh hra.

               Thyutliapa py - MTP, MSO etc. nawh chhaota Marâhpa chi nata pho (chyhsapa) kyh apachâna vâta khizaw arâpasuana liata Marâhpa râh nata Marâhpasawzy miah parao thei awpa paritheipa nata avyuhna ado leipazy eima râh nata chyhsapa châta hmopha leipa zydua a dyuhpa ta adona, ngâchhihna, tiamana, riahphana, pathaihna, riethei tao lyh-liana, kyh âpachâ raihriena biezy miah pachupa ta hmahsiena lâpi cha miah ama pahmô lyh-lia ngâ kaw hih! Chanota, paritheipa ataopa tlyma Marâhpasaw châta hmopha leipa mohmaih eima râh a vaw ngiakheipazy tlyma cha a dyuhpa ta nata chhoreipa ta kupathlana taih chhao ta  chhorei tyhpa  châ ei ta, hrona taihta lapa chhao a ma y haw.  

           Marâhpa chi nata pho ta miah paduatuhpa, Marâhpa râh miah pietuhpa, miah taotuhpa, miah chhihthatuhpa, ato miah pietuhpa, eima hrona miah vaotuhpa, eima KHAZOHPA chata chhâzaw ta eima pahrâ nawpa Vârâh miah taopa ta, cha Vârâh eima tlô thei nawpa ta  eima chhie nata pha pahnona palôhrupa he keimo hmâ awpa ta miah a pie. Chyhsa so penawh ta ama vaw ropa cha, Chyhsapa he khizaw arâpasuana liata hlaochhâna daihti y ta, hlaotlohna daihti chhao a y hra. Chahawhta, hlaochhâna daihti liata hlaotloh thei heih nawpa ta tiama ama papua via lymâ tyh. Cha hawh tlaita, tlâh-leina daihtizy vaw y ta, thatlô kawpa ta arâpasua ta hlaotloh cheingei thei heih nawpa ta hneina sôh zydua hryuhpa ta thohna-o pha viapa (hospital) zy ngaipa ta thohna mâru kawpazy ta amâ mohôh tyh. Anodeikuala, chyhsapa ta apalôh-rupa arao ha khiahta deikua la, arâpasuana châh pahno thai khao leipa ta, huso (hro) thlâhtlôhpa ta athipa dei ama châ, tahpa ta ama vaw roh.

                Eima Awnanopa nôpaw (chhituh) penawh ta adona, ngâchhihna, tiamana, pathaihna, kyh â pachâ raihriena Biehrai bie cha phahnai angiah kawpa ta Maisâh pathaihpa tawhta miah ama pachupa zydua cha MADC, MLA, VC, etc. Election daihti liata eima Politician zy ta hraolei pachâsapa ta Phusa tâkâ, Sawkhârai, Baona to ta miah rei pahmôpa ta eima chhie nata pha pahnona KHAZOHPA chhao ta miah ahmâpa leipa cha miah ama chalei khai ha tyh hih..!

            Chata mawh sala, huso (hro) thlâh tlôhpa ta miah athietuhpenawh cha Chi nata pho, Ti nata râh kyhpachâna reihkah a reih papua hluh chai penawh eima Politician nawh he châ thlâh veih ei mâ? Arâpasuana châh pahno thai khao leina taihta eima chhie nata pha pahnona miah a chaleituhpenawh cha eima politician nawh he ama châ, tah t’u..? Marârâh he rao leipa ta apahrâpa Marâhpa chi nata pho (chyhsapa) palôhrupa he arao nga kaw hih. Eima Awnanopa nôpawpenawh ta adona nata ngâchhihna, kyh âpachâ raihriena Bible bie miah ama pachupa zydua kha khataih lia a y khai haw? Miah achaleituhpa  eima politician nawh liata hmôpa y pyly khao tlôh vâ.!!  Chakhiahtala, eima nôpawpenawh ta dâh (rules) miah ama taopapa aparaotuhpazy cha chhoreipa ta nata dâtaipa ta, ama chô liata ku pathlapa nata hrona taihta lapa ta eima chhorei tyh tlôh khiahta cha, chhie nata pha pahnona palôhrupa miah paraopa ta huso (hro) thlâh tlôhpa ta miah athietuhpa  eima politician nawh he dâhtaipa ta kupathlana taih chhao ta eima chhorei tua awpa byuh bâ khiah maw.?

(He article he Maraland Post papua tawhta article eima dao tuachaipa a cha. Chavata eima ly kaw. Article thyu khohpazy chata khatinorai thyu theipa a cha. Article thyutuhpazy chata moh nata address ro theipa cha sala. Moh hmeiseihpa cha leipa ta, moh phichhyhpa deikua eima pachadah cha-ah kaw vei. Chapawsaw, riahpha kawpa ta cha a roh ngahpazy cha moh (official) cheingei eima roh ngah awpa hawhta eima pacha. Eima e-mail cha editor.maralandpost@gmail.com a cha. Editor)

No comments: